Język polski klasa 7a

18.12.2023r.

Temat: Zrozumieć przeszłość.

Podręcznik s. 136-139

Cele:

1. Interpretuję dzieła sztuki, dostrzegając charakterystyczne cechy epoki, w której powstały

2. Zdobywam wiedzę dotyczącą filozofii, historii i sztuki oświecenia

3. Wyszukuję w tekście popularnonaukowym informacje, porządkuję je i hierarchizuję

4. Gromadzę i porządkuję materiał rzeczowy potrzebny do opracowania wypowiedzi

1. Aktywne wprowadzenie:

Ważnym dziełem tego okresu była 35-tomowa Wielka encyklopedia francuska, która ukazywała ówczesny dorobek nauk przyrodniczych i społecznych, a także wiedzę z zakresu techniki i produkcji.

a. Przyjrzyjcie się różnym wypowiedziom filozofów i odpowiedzcie na pytanie: co mogło być ważne dla ludzi oświecenia?

Jeana Hubera Obiad filozofów, 1772 rok

• Czas skończyć z ciemnotą, trzeba nauczyć ludzi krytycznego myślenia, otwórzmy nowoczesne szkoły, opracujmy podręczniki, a dla starszych piszmy artykuły o polityce, państwie, prawie.

• Naprawić świat możemy dzięki wynalazkom, bo to one uczynią nasze życie łatwiejszym, dlatego musimy eksperymentować.

• Ludzie przez tyle wieków przyzwyczaili się, że jedni są lepsi, a drudzy gorsi, że musimy im przypomnieć podstawowe pojęcia takie jak wolność i godność.

• Nie może być podziałów na panów i niewolników, przecież każdy człowiek jest tak samo ważny, wszyscy mamy te same prawa przypisane nam, ludziom.

• Nikogo nie można prześladować za to, co myśli. Nie można narzucać drugiemu swojego zdania. Dyskutujmy, spierajmy się – tylko tak możemy wymyślić coś ciekawego.

• Krytykujmy tych, którzy nami rządzą, ograniczmy władzę króla, wprowadźmy ustawę, której nawet on będzie musiał przestrzegać.

• Nie bójmy się krytykować duchownych – tego, jak żyją, i tego, do jakiego życia nas przekonują. Piętnujmy zakłamanie i hipokryzję.

• Niech wiara i religia będą prywatną sprawą każdego człowieka. Nie odmawiajmy nikomu prawa do wątpienia w istnienie Boga.

b. Zapiszcie w punktach wartości ważne dla ludzi oświecenia:

- Poznawanie świata poprzez rozum i doświadczenie - Tolerancja

- Wolność wyznania - Edukacja

- Równe prawa dla wszystkich - Rozwój nauki i techniki

- Demokracja i przestrzeganie prawa - Prawda i moralność

- Poszanowanie godności i wolności każdego człowieka

2. Zapoznanie uczniów z informacjami na temat nazwy epoki oraz głównych założeń ideowych. (Oświecenie; Jak należy rozumieć nazwę oświecenie? Dlaczego rozum zajął tak ważne miejsce?, s. 136):

a. Obejrzyjcie filmik: https://youtu.be/lgH0krutnnU

b. Trochę historii: https://youtu.be/FxziVzc7Y1k

c. ZAPAMIĘTAJCIE:

Oświecenie inaczej nazywane jest epoką rozumu.

To okres w dziejach, w którym podkreślano jego znaczenie i kładziono nacisk na zdobywanie wiedzy oraz rozwój. W Europie epoka ta trwała przez cały XVIII w. W Polsce rozpoczęła się w latach 40. XVIII w. Głównymi ośrodkami kulturalnymi były wtedy Francja i Anglia. Język francuski stał się językiem elity intelektualnej i towarzyskiej całej Europy.

3. Omówienie kontekstu historycznego polskiego oświecenia. (Co się działo w Polsce w czasach oświecenia?; Wybrane osobistości z czasów polskiego oświecenia; s. 137, ćw. 1., s. 139)

4. Zapoznanie uczniów z informacjami na temat sztuki, architektury i znanych osobistości doby oświecenia. (Sztuka oświecenia, s. 138)

5. Pogłębienie wiadomości na temat sztuki, architektury i kultury oświecenia:

a. Ważne pojęcia związane z oświeceniem:

Empiryzm - poznanie świata jest możliwe tylko za pomocą doświadczenia

Deizm - Bóg stworzył świat, ale nie ingeruje w jego funkcjonowanie

Ateizm - negowanie istnienia Boga

Racjonalizm - rozum to jedyne narzędzie poznania prawdy. Jedynie to, co można wyjaśnić za pomocą rozumu, jest prawdziwe.

b. Sztuka:

Bernardo Bellotto (Canaletto) zasłynął jako wybitny pejzażysta miast, malował widoki Wenecji, Drezna, Wiednia, Monachium i Warszawy – dzięki jego obrazom można odtworzyć wygląd wielu miejsc w Warszawie.