6.05.2024r. 

Temat: Twórca i jego dzieło: Juliusz Słowacki "Balladyna". 

Podręcznik s. 265-273

Cele:

1. Klasyfikuję utwór jako dramat 

2. Rozumiem, czym jest tragedia 

3. Podaję wyznaczniki dramatu 

4. Wskazuję elementy historyczne i kulturowe mające wpływ na twórczość poety 

5. Objaśniam, kto miał wpływ na życie pisarza i jakie wydarzenia ukształtowały jego twórczość 

6. Gromadzę i porządkuję materiał rzeczowy potrzebny do tworzenia wypowiedzi

7. Sporządzam notę biograficzną 

8. Rozwijam umiejętność argumentowania 

9. Formułuję własną opinię 

1. Zapoznanie z informacjami biograficznymi o Juliuszu Słowackim:

        a. Twórca i jego dzieła - s. 265 

        b. O autorze:

Juliusz Słowacki urodził się 4 września 1809 w Krzemieńcu na Ukrainie. Był jedynym synem młodej szlachcianki Salomei z Januszewskich (miała 17 lat!) i 35-letniego profesora literatury w krzemienieckim gimnazjum – Euzebiusza Słowackiego.

Ojciec poety był pracowity i ambitny. Tłumaczył francuskie utwory literackie, trochę pisał (poezję w stylu klasycystycznym) a w roku 1811 zaczął wykładać w Uniwersytecie Wileńskim. Ale nie trwało to długo. W roku 1814 umarł na gruźlicę.

Pierwszą szkołą przyszłego poety było gimnazjum w Krzemieńcu, ale gdy jego matka wyszła ponownie za mąż (za profesora medycyny, Augusta Bécu), wyjechał z nią do Wilna i zaczął chodzić do gimnazjum przy uniwersytecie. Drugie małżeństwo Salomei też skończyło się nieszczęśliwie – profesor Bécu zginął, rażony piorunem.

W salonie państwa Bécu goszczą ciekawi ludzie – wśród nich poeci: Odyniec i Mickiewicz. Młody Słowacki uwielbia jego wiersze, sam też próbuje pisać. Pokazuje Mickiewiczowi swoje utwory – poeta wyraża się o nich z aprobatą.

        c. Relacje z innymi:

Juliusz nie potrafi nawiązywać kontaktów uczuciowych. Ma tylko jednego przyjaciela – Ludwika Spitznagla, którego ogarnia taki ból świata (Weltschmertz), że popełnia samobójstwo. Dla Juliusza to cios.

Nie wiedzie mu się też w miłości. Podoba się dziewczętom, ale zakochuje się nieszczęśliwie w o sześć lat starszej Ludwice Śniadeckiej.

Juliusz jest studentem Uniwersytetu Wileńskiego – studiuje nielubiane przez siebie prawo. To wybór matki, która marzy, by zrobił karierę urzędniczą.

 29 listopada wybucha powstanie, ale Słowacki włącza się do niego tylko piórem. W trakcie jego trwania wyjeżdża za granicę.

W 1830 roku Słowacki dociera do Drezna. Ledwie zdąży się zaaklimatyzować wśród polskiej emigracji (znała jego powstańcze utwory!) z Polski przybywa kurier powstańczego rządu z listami, które należy natychmiast dostarczyć do Londynu i Paryża. Poeta bez wahania podejmuje się, że to zrobi.

Paryż z początku wcale mu się nie podobał. Jednak po upadku powstania napływa do niego coraz więcej Polaków. Wiedzie życie salonowca, kokietuje i rozkochuje w sobie damy…

W Rzymie poznał Zygmunta Krasińskiego

– zaprzyjaźnią się na długie lata, zaś w wakacje wyruszył ze znajomymi Polakami (i przy ich finansowym wsparciu) w długą, trwającą prawie rok podróż po krajach otaczających Morze Śródziemne.

W 1838 roku powrócił do Paryża. Poznał Joannę Bobrową, z którą połączyły go miłość i przyjaźń. Te uczucia przetrwały do jego ostatnich chwil.

Wiosną 1848 roku w Wielkopolsce wybuchło powstanie przeciwko Prusom. Słowacki od dawna starał się o zgodę na wjazd do Polski. Ma szczęście – dostałe ją w tak ważnej chwili. Przybył do Poznania.

Po miesiącu policja pruska zmusiła go do wyjazdu, ale poeta nie opuścił ziem polskich. Pojechał do Wrocławia, gdzie czekała na niego matka. Po trzech tygodniach musiał wrócić do Francji.

Gruźlica robiła zastraszające postępy. Na kilka tygodni przed śmiercią odwiedziła go Joanna Bobrowa.  Słowacki umarł 3 kwietnia 1849 roku. Został pochowany na cmentarzu Montmartre. Jego pogrzeb zgromadził nie więcej niż 30 osób. 

        d. Ciekawostki:

Słowacki twierdził, że pamięta swoje narodziny i pierwsze słowa wypowiedziane przez jego matkę

Żył 39 lat i miał 187 cm. wzrostu.

Kopalnia Soli w Wieliczce: Na poziomie III, około 125 metrów pod powierzchnią ziemi, znajduje się... Komora Juliusza Słowackiego. Należy ona do kompleksu noclegowego kopalni.

Ci, którzy zdecydują się na rezerwację jednego z 48 łóżek, mogą czytać utwory Słowackiego przed snem. Spędzenie nocy w magicznym miejscu, któremu patronuje jeden z najwybitniejszych polskich poetów, jest niezwykłym przeżyciem. Warto wówczas mieć przy sobie egzemplarz jednego z utworów Słowackiego i sprawdzić, czy w podziemiach śni się na przykład... Balladyna.

        e. SŁOWACKI - POETA NIEZROZUMIANY I NIEDOCENIANY ZA ŻYCIA:

Kiedy żył, nie był doceniany przez odbiorców. Tylko nieliczni poznali się na jego talencie. Zył niestety w cieniu wielkiego Adama Mickiewicza, z którego poglądami się nie zgadzał, co bardzo nie podobało się fanom wielkiego poety. Do legendy literackiej przeszedł tzw. pojedynek wieszczów, który odbył się 25 grudnia 1840 roku w Paryżu. Podczas przyjęcia Słowacki rzucił Mickiewiczowi wyzwanie, improwizując wiersz. Odpowiedź starszego kolegi była tak poruszająca, że wszyscy obecni popłakali się. Do dziś jednak trwają spory, kto wygrał pojedynek, tym bardziej że świadkowie wspominają, że po wszystkim dwaj rywale objęli się serdecznie i porozmawiali szczerze o swych dawnych zatargach.

💥Na podstawie poznanych informacji uzupełnij notatkę:

Juliusz Słowacki urodził się w 1809 roku w ................................................................................... 

Już od dziecka chorował na ......................................................... . Dorosłe życie spędził na emigracji. Przebywał m.in. w .....................................................................................................
Na stałe mieszkał w ............................................, gdzie doszło do jego  spotkania z ............................................................................... także przebywającym na emigracji. Zmarł w 1849 roku. Obecnie prochy Juliusza Słowackiego spoczywają w ....................................................................

2. Zapoznanie z infografiką o Balladynie:

        a. Geneza utworu:

Badacze twórczości Słowackiego przypuszczają, iż postać Balladyny powstała pod wpływem twórczości Szekspira, zwłaszcza Makbeta. Dodają również, iż na powstanie tragedii wpłynął też sposób odbioru historii przez całe pokolenie romantyków. Była ona dla nich nie tylko konkretnymi wydarzeniami z przeszłości, ale przede wszystkim głosem wyrażającym ogólne, boskie zasady. Stąd też w wielu romantycznych utworach pojawiały się postaci fantastyczne, baśniowe.

Słowacki napisał "Balladynę" w 1834 roku w Szwajcarii, ale opublikował ją dopiero w 1839 roku. Miała ona stanowić pierwszą część cyklu sześciu dramatów poświęconym legendarnym dziejom Polski. Jednak ostatecznie powstała tylko jeszcze jedna część "Lilla Weneda". Tytuł i imię głównej bohaterki - Balladyna nawiązują do popularnego wtedy gatunku utworów - ballady. W tym utworze obok świata rzeczywistego istnieje świat nadprzyrodzony. 

Pierwsza wzmianka o Balladynie pojawiła się w liście do matki z 18 grudnia 1834:

"(...) Od ostatniego mego listu (...) napisałem nową sztukę teatralną - niby tragedię pod tytułem Balladina. Z wszystkich rzeczy, które dotychczas moja mózgownica urodziła, ta tragedia jest najlepszą - zwłaszcza że otworzyła mi nową drogę, nowy kraj poetyczny, nietknięty ludzką stopą, kraj obszerniejszy niż ta biedna ziemia, bo idealny. Zobaczysz kiedyś, Mamo kochana, co to za dziwna kraina - i czasy. Tragedia cała podobna do starej ballady, ułożona tak, jakby ją gmin układał, przeciwna zupełnie prawdzie historycznej, czasem przeciwna podobieństwu do prawdy. Ludzie jednak, starałem się, aby byli prawdziwymi i aby w sercu mieli nasze serca..."

Fascynacja: 

- ludowością, 

- średniowieczem,

- dawnymi legendami i baśniami,

- pradziejami Słowiańszczyzny,

- twórczością Williama Szekspira („Makbetem” oraz „Snem nocy letniej”)

3. Poznajemy utwór:

        a. Sprawdźcie, ile zapamiętaliście: https://wordwall.net/pl/resource/3128632/polski/balladyna