8.05.2024r.
Temat: „Zazdroszczę tej, co dzisiaj rano mną była" - historia zbrodniarki.
Cele:
1. Rozmawiam o zbrodniach popełnionych przez główną bohaterkę dramatu.
2. Określam cechy charakteru i usposobienie Balladyny.
3. Nakreślam drogę bohaterki do upragnionego celu.
4. Interpretuję utwór w kontekście moralności podejmowanych przez bohaterkę decyzji.
5. Poznaję pojęcia tragedia, tragizm i konflikt tragiczny.
1. Aktywne wprowadzenie:
a. Jaka może być zbrodnia?
b. Czym różni się zbrodnia z premedytacją od zbrodni w afekcie? Która z nich pasuje do historii Balladyny i dlaczego?
c. Czy wiecie, czym jest "kainowe znamię" - jaki ma to związek z Balladyną?
Kainowe znamię (kainowe piętno) to piętno zbrodniarza, mordercy, bratobójcy lub zabójcy rodaka. Określenie nawiązuje do Starego Testamentu – kiedy Kain zabił swojego brata Abla, Bóg naznaczył go znamieniem na czole, żeby nikt go nie zabił.
2. Balladyna - kobieta ambitna czy zbrodniarka?
a. Jaka była Balladyna wobec innych osób?
b. Jakie miała usposobienie?
c. Jakie cechy charakteru możemy przypisać tej bohaterce?
d. Co Balladyna zyskuje dzięki małżeństwu z Kirkorem?
e. Dlaczego Kirkor musiał wyjechać? Czego zażyczył sobie przed wyjazdem? Jak Balladyna reaguje na jego wyjazd?
f. Jak Balladyna zrywa więzy ze swoją przeszłością?
g. Jaki wpływ na Balladynę ma znajomość z Kostrynem?
h. Jak wyglądała droga Balladyny do korony? Narysujcie schody lub spiralę zbrodni i uzupełnijcie rysunek odpowiednimi informacjami.
i. Motywy zbrodni - karta pracy (s. 52)
3. Przepowiednie Goplany:
a. Wklejka:
b. Czy słowa Goplany mają moc sprawczą?
Słowa Goplany mają siłę sprawczą. W znaczący sposób wpływają na odczucia Balladyny. Goplana rzuca na dziewczynę rodzaj klątwy, najpierw po to, aby wywołać w niej wyrzuty sumienia i lęk przed konsekwencjami popełnionej zbrodni (nimfa oczekuje, że Balladyna pożałuje swego czynu, a ów żal stanie się czynnikiem sprawczym pozwalającym przywrócić Alinę do życia), a potem, by ją ukarać za zbrodnię i egoizm.
4. Sprawiedliwe wyroki, boskie wyroki:
a. Odnajdźcie fragment mowy tronowej Balladyny - akt V, scena 4: w jaki sposób nowa królowa przedstawia się swoim poddanym? Zapiszcie wnioski w formie notatki.
• uznaje się za godną korony (zaszczyt, który dawno by się jej należał, gdyby urodziła się na królewskim dworze)
• chce od tej chwili odrzucić przeszłość jak zatrutą połówkę jabłka
• pragnie po śmierci oddać cześć ciału Kirkora, wyznaje, że był jej mężem
• ogłasza, że resztę swych win wyzna księdzu na spowiedzi
• przysięga być sprawiedliwą bez względu na okoliczności
b. Jaki powinien być władca? Czy Balladynie możemy przypisać takie cechy? Czy ma zadatki na dobrego władcę?
c. Jakie zadanie postawiono przed Balladyną?
„Zwyczajem kraju jest, mościa królowo,
Wydawać wyrok choćby sprawiedliwy nad nieznanym
I zawieszony miecz trzymać nad głową
Tego zbrodniarza, aż będzie schwytanym
I da mu gardło”.
d. Jaki był efekt jej wyroku? Kogo skazuje tak naprawdę?
„Król-kobieta piorunem boskim zestrzelony”.
e. Jaką rolę odgrywa przyroda w procesie?
Przyroda staje się strażnikiem sprawiedliwości, narzędziem w ręku Boga, który czuwa nad porządkiem świata. Przyroda potrafi wymierzyć człowiekowi karę, jeli ktoś złamie jej prawa i naruszy równowagę między dobrem a złem.
Według niepodważalnych praw rządzących światem zbrodniarza zawsze czeka zasłużona kara.
e. Dlaczego Balladyna wydała sprawiedliwy wyrok, zamiast nadal ukrywać swoje zbrodnie?
• osiągnęła swój cel, chciała teraz postępować uczciwie
• chciała, żeby poddani ją szanowali
• nie mogła dłużej znieść wyrzutów sumienia
• wiedziała, że nie pozostanie bezkarna, gdyż nie ma winy bez kary
(wydała wyroki świadomie, po długim milczeniu)
f. Dlaczego Balladyna, mimo że uczciwie osądziła zbrodnie, musiała zginąć?
g. Czego uczy historia Balladyny? Jakie nauki i przestrogi można wyciągnąć z tego dramatu?
h. Jaki dostrzegacie związek między tragedią Słowackiego a balladą Mickiewicza pt. „Świtezianka”?
i. Czy Balladynę można nazwać postacią tragiczną?
WAŻNE POJĘCIA:
Tragizm (według Słownika Języka Polskiego)
1. Cecha sytuacji lub zdarzenia, które prowadzą do nieuchronnej klęski.
2. Splot nieszczęśliwych okoliczności stwarzających sytuację bez wyjścia.
Konflikt tragiczny to istnienie dwóch równorzędnych racji, pomiędzy którymi nie sposób dokonać wyboru.
Jak jest z Balladyną? Do zabicia siostry dochodzi trochę przez przypadek: pod wpływem emocji, w afekcie. Kolejne zbrodnie Balladyna popełnia już świadomie, z premedytacją. Jednak dopiero w piątym akcie dziewczyna dojrzewa do uznania swoich czynów za winę. Tym samym dojrzewa do uznania konieczności kary. Przyjmuje panującą nad światem normę moralną. Ta tragiczna postać uwikłana jest w konflikt między żądzą władzy a wewnętrzną moralnością i sumieniem. Tragiczne w jej postaci jest rozdarcie między pragnieniem władzy a potrzebą wyznania win. W dramacie nie zostaje jej jednak dana szansa zadośćuczynienia. Moment wzięcia odpowiedzialności za popełnione zbrodnie jest jednoznaczny z wydaniem na siebie śmiertelnego wyroku. Zło nie może pozostać bezkarne.
https://wordwall.net/pl/resource/6293708/polski/dramat
5. Za czy przeciw?
a. Spróbuj opowiedzieć się po jednej ze strony: oskarżyciela lub obrońcy Balladyny i zapisz w zeszycie przynajmniej trzy argumenty popierające Twoje stanowisko. Możesz skorzystać ze schematu:
Opinia oskarżyciela
Balladyna zasłużyła na karę śmierci, ponieważ:
-
-
-
Opinia obrońcy
Balladyna nie zasłużyła na karę śmierci, ponieważ:
-
-
-
6. Kreatywne zadanie z lektury:
a. Przygotuj list gończy, który pomógłby ująć zbrodniarkę. Umieść w nim:
- imię poszukiwanej,
- rysopis, portret
- znaki szczególne,
- napisz, o co jest podejrzana; czy jet niebezpieczna,
- podaj, gdzie należy zgłosić ewentualną wiedzę o podejrzanej,
- zachęć do współpracy,
- podpisz swój list
.png)
